مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل | راهنمای کامل خانگی

ایمن‌سازی محیط خانه برای بیمار سکته مغزی؛ پیشگیری از خطرات

همه می‌دونیم که پیشگیری همیشه بهتر از درمانه. توی مراقبت از بیمار سکته مغزی هم دقیقاً همین موضوع صدق می‌کنه. خیلی از آسیب‌هایی که بعد از سکته اتفاق می‌افتن—نه به خاطر خود سکته—بلکه به خاطر بی‌احتیاطی توی محیط خونه هستن. توی این بخش، می‌خوایم قدم‌به‌قدم خونه رو یه جای امن‌تر برای عزیزت کنیم تا با خیال راحت بتونه ریکاوری کنه.

✅ چگونه خانه را برای بیمار سکته‌ای ایمن کنیم؟

قبل از هرچیز، خونه باید جوری چیده بشه که بیمار راحت حرکت کنه، حتی اگه از ویلچر یا واکر استفاده می‌کنه. اینجا چند نکته مهم داریم که ایمنی رو چند پله بالا می‌بره:

• فرش‌های لق و سرخورنده رو جمع کن یا زیرشون ترمز فرش بنداز.

• کف حمام و دستشویی حتماً باید کف‌پوش ضدلغزش داشته باشه.

• اگه خونه پله‌داره، سعی کن جای خواب بیمار رو طبقه پایین بیاری یا راه‌حل کمکی مثل رمپ بذاری.

• توالت فرنگی بهتر از توالت ایرانیه؛ مخصوصاً برای کسی که تعادلش ضعیفه.

• نور خونه باید کافی باشه، مخصوصاً راهروها و گوشه‌های تاریک.

اینا چیزای ریزی‌ان، ولی دقیقاً همین چیزای ریز جلوی یه زمین‌خوردن خطرناک رو می‌گیرن.

✅ چه وسایلی می‌تونن زندگی بیمار رو آسون‌تر کنن؟

بعضی وسیله‌ها می‌تونن واقعاً زندگی رو برای بیمار و مراقب راحت‌تر کنن. لازم نیست همه رو یه‌جا بخری، ولی دونستن اینکه چی به‌درد می‌خوره، کمک بزرگیه:

• دستگیره کمکی دیواری: برای حمام و توالت عالیه، بیمار موقع بلند شدن تعادلشو از دست نمی‌ده.

• بالابر یا تخت قابل تنظیم: مخصوصاً برای بیمارایی که تحرکشون کمه، خیلی کاربردیه.

• بالش‌های ضد زخم بستر: جلوی زخم‌ شدن پوست بیمار رو می‌گیره.

• کفش یا دمپایی طبی با کف نرم و ضد لغزش: هم برای داخل خونه، هم بیرون.

• عصا یا واکر سبک: به استقلال حرکتی کمک می‌کنه.

اگه از این وسایل استفاده کنی، نه تنها ایمنی بالا می‌ره، بلکه روحیه بیمار هم بهتر می‌شه چون احساس می‌کنه هنوز می‌تونه کارایی رو خودش انجام بده.

✅ نقش آموزش خانواده در جلوگیری از زمین‌خوردن یا آسیب

زمین‌خوردن یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین اتفاقات برای بیمار سکته‌ای در دوران نقاهته. حتی یک حرکت اشتباه از سمت اطرافیان می‌تونه باعث شکستگی استخوان، آسیب به مفصل یا حتی سکته مجدد بشه. اما خبر خوب اینه که با آموزش درست، این خطرات تا حد زیادی قابل پیشگیری‌ان.

✅ ۱. طرز صحیح بلند کردن بیمار از تخت

وقتی بیمار می‌خواد از حالت خوابیده به نشسته یا ایستاده تغییر وضعیت بده، نکات زیر خیلی مهمه:

• اول اجازه بدین بیمار خودش تا حد ممکن مشارکت کنه.

• دستتون رو پشت شانه‌ها و زیر زانوها بذارین و بدنش رو به‌آرومی به سمت حالت نشسته بچرخونین.

• بعد از چند ثانیه که سرگیجه نداشت، ازش بخواین کف پاهاش رو روی زمین بذاره و وزن بدنش رو آماده کنه.

• هیچ‌وقت بازوی فلج یا ضعیف رو برای کشیدن یا بلند کردن نگیرید؛ چون باعث دررفتگی مفصل شانه یا عدم تعادل ناگهانی می‌شه.

✅ ۲. طرز صحیح راه‌بردن بیمار

• هم‌سطح بیمار حرکت کنین، نه جلوتر و نه خیلی عقب‌تر.

• اگر از واکر یا عصا استفاده می‌کنه، قبل از هر قدم مطمئن بشین که به‌درستی رو زمین قرار گرفته.

• مسیر رفت‌وآمد بیمار باید خلوت، روشن و بدون فرش یا مانع لغزنده باشه.

• اگه زمین سرامیکی یا لیزه، حتماً دمپایی و کفش ضد لغزش استفاده کنین.

✅ ۳. جابه‌جا کردن بیمار روی تخت یا ویلچر

• جابه‌جایی باید با حمایت کامل کمر، لگن و شانه انجام بشه.

• اگه وزن بیمار زیاده، بهتره از تخته‌های جابه‌جایی یا کمربندهای کمکی استفاده بشه تا هم به بیمار فشار نیاد، هم به خودتون آسیب نزنید.

• آموزش این موارد رو می‌تونید از یک پرستار متخصص یا کاردرمان یاد بگیرین.

✅ ۴. تمرینات حرکتی ساده

• تمرین‌هایی مثل خم و راست کردن پاها، چرخاندن مفاصل و بالا بردن دست‌ها، هم گردش خون رو بهبود می‌ده هم جلوی خشکی مفصل و ضعف عضلات رو می‌گیره.

• این تمرین‌ها رو باید زیر نظر فیزیوتراپیست یاد بگیرین و به‌طور منظم توی خونه انجام بدین.

✅ ۵. استفاده درست از وسایل کمک حرکتی

• اگه بیمار نیاز به واکر، عصا، ویلچر یا نرده داره، باید روش صحیح استفاده از اون‌ها به خانواده آموزش داده بشه.

• مهمه که بدونین چه زمانی اجازه بدین بیمار از این ابزارها استفاده کنه و چه زمانی باید مراقب باشین نزدیکش باشین.

💡 حتی یک جلسه‌ی آموزشی کوتاه از طرف پرستار، فیزیوتراپیست یا کارشناس توانبخشی می‌تونه جلوی آسیب‌های جدی رو بگیره. خانواده‌هایی که آموزش دیدن، اعتمادبه‌نفس بیشتری در مراقبت دارن و بیمارهاشون هم با امنیت و آرامش بیشتری بهبود پیدا می‌کنن.

📞 اگر نمی‌دونین از کجا باید شروع کنین، تیم مهدشفا کنار شماست تا این آموزش‌ها رو به صورت اختصاصی و عملی، توی خونه‌ی خودتون ارائه بده. برای هماهنگی فقط کافیه با ما تماس بگیرین.